Olivier Schutzelaars en Emma Vlaanderen willen samen bouwen aan een toekomstbestendige boerderij: een boerderij die de grond beheert, waar eigen producten worden gemaakt en met een sterke verbinding tussen boer en burger. Het ideale middel daarvoor is een waterbuffel.
Werkbezoek gedeputeerde aan Boer ’n Buffel, 21 april, 2021
Gedeputeerde Natuur en Landschap, Esther Rommel bezocht de tijdelijke boerderij van Emma en Olivier. Esther: “Erg mooi om deze jonge ondernemers zó aan het werk te zien. Het is heel interessant dat waterbuffels zoveel voor de natuur kunnen betekenen.”
Emma en Olivier, de jonge boeren achter Boer ’n Buffel.
Voor dit interview met Emma en Olivier van Boer ‘n Buffel verwacht ik aan te komen op een boerderij. Ik trof het jonge stel aan in het hartje van Haarlem. Alles gaat bij hun nèt even anders.
Een stukje terug in de tijd
Olivier, 28 jaar jong maar achter dit jonge uiterlijk schuilt een bak met praktijkervaring. Zijn ouders zeiden al dat hij op zijn vijfde al boer wilde worden. “Ik kom al sinds klein kind af aan in de bergen van Zwitserland. Ik denk dat dat mij heeft geïnspireerd om boer te worden. De Zwitserse boeren hebben nog een kleine veestapel van circa 20 dieren en werken écht samen met de natuur. Het resultaat is een rendabel agrarisch bedrijf en goedkoop natuurbeheer van de bergen.” Opgegroeid als stadskind keken zijn vriendjes hem vroeger raar aan toen zij hoorden dat hij graag boer wilde worden. “Mijn ouders hebben mij altijd gesteund en wisten dat het mij zou lukken.
Op school keek Olivier ook liever naar buiten hoe de vogels een nestje bouwden en hoe de bladeren van de bomen vielen. Veel te weinig concentratie om stil te zitten, een praktijkmens zoals hij zelf zegt. Tijdens zijn middelbare school stage is hij dan ook bij een boer ‘blijven hangen’. Op zijn zestiende had Olivier een vaste baan bij een boer met verantwoordelijkheid over 100 koeien.
Emma, 27 jaar en net als Olivier vol met energie en een doorpakmentaliteit. Met een boekhouder als vader en leerkracht als moeder als leerkracht komt ook zij niet uit een boerenfamilie. Haar liefde voor grote dieren was er echter al op vroege leeftijd en het huis was dan ook een beestenboel. Zelfs een schaap in huis was niet vreemd. Emma adopteerde ook altijd allerlei lamme duiven maar haar verliefdheid begon met de paarden. “Olivier en ik hebben samen ook een cadeau gekregen paard opgehaald bij de oom van een vriendinnetje in Frankrijk. We hadden nog geen rijbewijs dus hadden een chauffeur geregeld om ons daarnaartoe te rijden. Het paard stond daarna in het weiland naast de boerderij waar Olivier werkte. En dit jaar zijn we tien jaar samen.”
Een soepel mens
Olivier: “Wij wilden al snel meer biologisch boeren maar daar was de boer waar ik werkte nog niet klaar voor. We zagen veel meer mogelijkheden en liepen eigenlijk een beetje vast. We namen ontslag bij onze werkgevers en vertrokken met twee paarden en een hond naar Nijmegen om daar tien maanden te werken bij een heel extreem zuinige boer.”
Emma:” We hadden eerder al een kalverenboerderij bekeken maar vonden dat niks. Ook een geitenboerderij was niets voor ons, we vonden geiten veel te klein en het zijn piepkonten. Wat we van deze boer hebben geleerd is om heel zorgvuldig te werken.”
Olivier: ”De andere boer waar ik stage had gelopen leerde me handelen en om niet bang te zijn of onder de indruk.
Emma: “Olivier is gewoon hondsbrutaal. Hij loopt overal naar binnen en bezoekt rustig honderd boeren. Als agrarisch dienstverlener heeft hij dan ook heel veel geleerd over de werkwijze van hun collega’s over de aanpak met de dieren en het land. Daar word je een soepel mens van. Als je een star mens bent ga je niet van de een of andere dag kamelen of buffels houden.”
Alleen red je het nooit
Olivier: “’Sinds je een klein kind bent wil iedereen je helpen, zei mijn moeder altijd.”
“Maar jij helpt ook altijd iedereen”, valt Emma bij. “Jij hielp Kees ook gelijk met hooien zonder dat hij dat vroeg.”
“Ja ik ga natuurlijk een man van zeventig niet in zijn eentje laten hooien, dan moet je gewoon helpen, vind ik!” Na Nijmegen vertrokken we naar Zeewolde om samen te werken op een biologisch-dynamisch bedrijf. Emma:” Dit bedrijf was zo divers! Honderd koeien waar Olivier manager koe van was, Daarnaast zat een tienermoederhuis, een zorginstelling, een manege waar ik voor zorgde, natuurbeheer, een bakkerij, akkerbouw. Alles liep door elkaar heen en iedereen hielp elkaar.”
Het waterbuffelplan
Emma: ”Toen we terugkwamen in Haarlem hadden we zoveel ervaring opgedaan om ons eigen idee op te pakken. Met koeien zit je met regelgeving, paarden was ook niet makkelijk. Geiten zijn te klein en zijn een beetje piepers en zeurders. Toen hebben we wat waterbuffels bekeken en we waren op slag verliefd. Ze lijken bijna op honden. De buffels zoeken je op, zijn nieuwsgierig, willen geknuffeld en geaaid worden.”
Olivier: “We hebben gekozen voor waterbuffels omdat die gezond en sterk zijn en geen of nauwelijks antibiotica en krachtvoer nodig hebben. Omdat ze allerlei soorten gras eten hoeven we helemaal geen gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken. Hierdoor moet de biodiversiteit opleven en het ecosysteem herstellen. Omdat de waterbuffel zeer efficiënt met haar voer omgaat, ze eet graag structuurrijk ruwvoer, kan de maaidatum uitgesteld worden.
Hiermee hopen we meer weidevogels aan te trekken.
Omdat we minder mest aanbrengen op de weides verwachten we dat de biodiversiteit zal floreren en er meer bloemen en kruiden gaan groeien. Het gebruik van krachtvoer zal tot een minimum beperkt of liever helemaal niet gebruikt worden. Door hun goede gezondheid hebben buffels amper klauwproblemen en zal het gebruik van antibiotica een zeldzaamheid worden.
Het veengebied is de afgelopen decennia steeds meer drooggelegd ten behoeve van de gangbare landbouw maar als veen droog komt te liggen dan komt de CO2 die de veenbodem vasthoudt weer vrij. Waterbuffels zijn uitermate geschikt om te houden in het natte veenweidegebied. Door te boeren met een hogere waterstand wordt verzakking, krimp, inklinking en oxidatie tegengegaan en wordt de uitstoot van CO2 gereduceerd. Een waterbuffel geeft minder melk maar heeft wel een langere levensduur dan een melkkoe. Ze worden ouder en zijn in staat tot op hoge leeftijd voldoende melk te geven. De zuivel- en vleesproducten zijn daardoor kwalitatief beter. Na het volgen van een cursus ‘waterbuffelkunde’ waren we om.
GO!-NH, het acceleratieprogramma van de provincie Noord-Holland
Olivier: “We kochten tien waterbuffels. Maar we hadden nog geen land.” De paarden van Emma stonden al bij de buurman van de boerderij waar Olivier had gewerkt. Hij had connecties bij de provincie en vertelde dat we mee moesten doen met het programma GO!-NH, een innovatieprogramma voor ondernemers.
Tijdens dit congres hebben we veel geleerd over pitches, bedrijfsplannen en een enorm netwerk tot onze beschikking gekregen waardoor we met hard werken nu eindelijk staan waar we staan. We kregen bereik en stonden in de kijker.
We hebben nu voor 3 jaar een plek gevonden in Amstelveen in de Bovenkerkerpolder. Hier kunnen we onze droom opbouwen: een natuurinclusieve boerderij; Boer’n Buffel waarbij we niet alleen afhankelijk zijn van vlees en zuivelproducten maar ook van waterbeheer, educatie en recreatie.
De toekomstplannen
De eerste 14 buffels zijn gearriveerd bij hun nieuwe plek en ze hebben er inmiddels drie kalfjes erbij. De productie van de mozzarella zou van start kunnen gaan, ware het niet dat het aanpassen van de stal erg tijdrovend bleek en dat het nog nodig is voor beide naast het werk op de boerderij nog voor buiten de deur te werken om hun ‘vooralsnog dure hobby’ te bekostigen. Daarnaast is er in september ook nog een mini-boer(in) op komst.
Groei is niet het doel van Olivier en Emma maar wel een boerderij die voor sociale, economische en ecologische winst zorgt. Ze willen bouwen aan een financieel gezond bedrijf waar Boer, Burger en Buffels in balans samenwerken. Ze hebben een korte keten met een regionale afzet in gedachten en willen onder andere mozzarella, burrata, harde kaas, yoghurt en ijs van hun buffelmelk maken en vlees van de stieren. Buffelvlees is gezond, zeer smakelijk en zeer mager. Naast de productie werken ze aan een circulair landschap en willen ze diensten leveren aan hun partners op het gebied van waterbeheer en vernatting, energieopwekking en grondstofproductie zoals lisdodde. Het bedrijf wordt opengesteld voor publiek zodat het een plek wordt waar zowel boeren als burgers inspiratie op kunnen doen.
Hun droom is dan ook om dit te kunnen doen in de omgeving van Haarlem, Spaarnwoude om de eerste buffelboerderij te starten in hun eigen provincie, Noord-Holland. Ze zijn nog steeds op zoek naar een mooie vaste plek dus als iemand iets hoort of ziet dan weet je ze te contacten.
