De provincie Noord-Holland organiseert dit jaar voor het eerst een driedaagse Hackathon Natuurinclusieve Landbouw: Boer & Business in Balans; natuurlijk doen we het samen!. Het doel van deze Hackathon is om in teams van experts, studenten, wetenschappers, techneuten etc. samen praktische, innovatieve en natuurinclusieve oplossingen te vinden voor problemen van agrariërs.

 

Casus 4: Bloemkoolteler Wim wil de beste bloemkolen binnen een praktisch bodembestendig mestbeleid

Gewassen hebben meststoffen nodig voor een goede groei. Veelgebruikte meststoffen zijn fosfaat en stikstof, die onder andere in kunstmest en dierlijke mest zitten. Onbenutte meststoffen komen in de bodem en in het water terecht. Dit kan het milieu belasten. Om die belasting zo veel mogelijk te beperken is er een mestbeleid, waarin gebruiksnormen zijn vastgesteld voor deze stoffen. Onder de huidige mestwetgeving wordt op dit moment de aanvoer van effectieve organische meststoffen meegeteld in de stikstof en fosfaat boekhouding, terwijl een constante geleidelijke aanvoer van organische stof cruciaal is om de bodemvruchtbaarheid in landbouw bodems te behouden.

Bloemkolenteler Wim Reus kan binnen de huidige mestwetgeving niet zijn organische stofgehalte op peil houden. Organische stof is de verzamelnaam voor al het materiaal dat zich in de bodem bevindt, dat afkomstig is van micro-organismen, planten en dieren. Humus is het traag afbreekbare deel van organische stof in de bodem. Behoud van organische stof is voor vollegrondsgroente telers van essentieel belang om op lange termijn kwalitatief hoogwaardige bloemkolen te blijven produceren.

Uitdaging hackteam

Hoe kan ‘boerenslimheid’ en adequate omgang met organische stof in de praktijk worden onderzocht en getest en hoe kan deze input leveren voor bodembestendig mestbeleid?

Lees hier meer over natuurinclusieve landbouw.

Team 4: Wim – FOLLOW UP –

De uitdaging

Wim wil de beste bloemkolen telen ter wereld!
De beste bloemkolen moeten groeien op de beste bodem. Een goede voedingsbodem is daarom ook de basis van zijn beste bloemkool. Op dit moment verschraalt zijn bodem. Door de huidige mestwet mag er beperkt mest (voedingsstoffen) worden toegevoegd. Terwijl de bodem om zijn vruchtbaarheid te behouden waarschijnlijk veel meer nodig heeft. Maar ook met de uitrij methodiek van de mest is Wim niet blij. Het onderwerken van mest is funest voor een goed functionerend bodemleven, wat cruciaal is voor de juiste omzetting van nutriënten in de bodem.

De oplossing – een Living Lab –

De enige juiste wijze van landbouwbedrijven heeft volgens het hackteam alles te maken met het volgen van de principes van de natuur. Mest van een goede kwaliteit heeft minder stikstofverliezen door emissie of uitspoeling, omdat het veel organisch gebonden stikstof bevat. Welke kennis is er, wat kunnen we bundelen?

Het hackteam stelt voor om op het bedrijf van Wim een living lab te realiseren. Daar kan bewijs verzameld worden voor een beter bodembeheer gekoppeld aan de verwerking van vaste mest op het bedrijf. Alle data van de bodem wordt geregistreerd en tevens de impact van de bodem op de gezonde (meer voedingsmineralen) bloemkool van Wim, want de bloemkool moet goed van kwaliteit blijven en wordt zelfs al ingezet als preventief medicijn.

Minder gewasbeschermingsmiddelen gebruiken en circulair werken. De herbezinning van het mestbeleid komt eraan, daarin wil dit hackteam sowieso meegeven dat het percentage organisch stofgehalte in je bodem (deel waar je humus mee opbouwt in je bodem) ook wordt meegewogen in de nieuwe regels. Het team vraagt financiën voor het opzetten van een living lab, meetinstrumenten, (onderzoeksgeld) en de monitoring daarvan.

Juryoordeel

Dit hackteam behoort tot de beste 3 van deze hackathon. Ze hebben nachtenlang gerekend aan cijfermatige modellen. En zelfs RVO is enthousiast over deze uitwerking. De jury brengt de uitkomst van dit hackteam onder de aandacht van het ministerie van LNV. Gefeliciteerd met deze bijzondere uitkomst! Nu kijken of dit nog een stapje verder kan worden gebracht de komende maanden.

Follow up

Wim heeft zijn plan op papier gezet in samenwerking met RVO, InHolland, de vereniging van broccoli- en bloemkooltelers en provincie Noord-Holland.

Op 11 oktober 2019 is het plan met het ministerie van LNV besproken. De vraag aan het Rijk was om vrijstelling te krijgen voor het uitrijden van vaste mest bovengronds. Een onderzoek moet in een aantal jaren aantonen dat het bovengronds aanwenden van vaste mest een positieve bijdrage levert aan zijn bodemstructuur, bodemvruchtbaarheid en de voedingsstoffen in zijn bloemkool. Het ministerie gaat op korte termijn bekijken welke mogelijkheden er zijn om het onderzoek van Wim aan te haken als project bij Biodiversiteitsherstelplan landelijke gebied en/of bij programma Bodem.

Daarbij is het mogelijk om vrijstelling te krijgen voor het bovengrond toepassen van vaste mest, maar Wim moet wel binnen de fosfaatnormering blijven. De studenten Toegepaste Biologie en Tuin en Akkerbouw van Aeres hogeschool willen graag met het onderzoek van Wim aan de slag. Verder zijn er bij de vakgroep Earth Surface Science van de UvA geïnteresseerde experts. Iedereen zit klaar in te startblokken… we wachten op de GO uit Den Haag.