Sietske en Marijke, beiden inwoners van Haarlem, bundelden in 2020 samen met 6 andere buurtbewoners hun krachten en maakten samen met de gemeente een mooi vergroeningsplan voor hun buurt.

 

Een begin in coronatijd

Sietske: ‘We zijn begonnen met acht man. In 2020, in coronatijd. Het gesprek begon eigenlijk met de vraag: ‘Er zou hier toch het een en ander ontwikkeld worden in de wijk? Hoe staat het daar eigenlijk mee?’ Het oorspronkelijke project “Herinrichting Gedempte Oostersingelgracht” was van de gemeentelijke projectlijst verdwenen, maar de bewoners wilden het terug. Ze lazen zich in, verzamelden informatie en spraken in bij de gemeenteraad.

Van idee naar plan

Al snel groeide het initiatief en volgde een projectnaam: Groene Singel. De bewonersgroep zocht bewust mensen met kennis: een landschapsarchitect, een projectleider, een groenspecialist en mensen met een hart voor vergroenen en de wijk. Er werd een schets gemaakt en uiteindelijk kwam het project weer op de politieke agenda. Met steun van meerdere partijen werd het erkend als officieel project van de gemeente.

Samenwerking met de gemeente: van schets naar uitvoering

Het project werd een speerpunt en kreeg voorrang binnen de gemeentelijke organisatie. Bewoners werkten intensief samen met ambtenaren, projectleiders en ontwerpers. Dankzij deze samenwerking verliep het proces sneller dan normaal. De bewoners hielden strak de regie: op de planning, op het doel én op de betrokkenheid van de wijk. Wat begon met het idee “asfalt eruit, groen erin”, groeide uit tot een veelomvattend plan. Naast vergroening werden ook zaken als kabels en leidingen, de fietsring en verkeersveiligheid meegenomen. Ontwerpers van Boom Landscape werden betrokken, en er kwamen gedetailleerde tekeningen, inclusief nachtelijke sfeerbeelden en oog voor toegankelijkheid.
Marijke: ‘Als we een stedenbouwkundige laten ontwerpen, gaat het toch weer over steen. Als we een groenontwerper hebben, dan wordt het groen en daar wordt de functionaliteit in gepast.’

Een wijk in beweging

Sietske: ‘We wilden iedereen erbij betrekken. We hebben dat gedaan door deur aan deur te gaan flyeren, handtekeningen te verzamelen en meerdere bewonerssessies te organiseren. We wilden graag bij de gemeente duidelijk maken dat de hele wijk hierachter staat. 93% van de mensen zei: ‘Ja, wij willen dat.’ Dat was een goed begin.
In een later stadium zijn we nog een keer langs alle huizen gegaan. Toen zeiden we: ‘Jongens, wij mogen zelfs co-creëren. Dat is uniek in Haarlem. Dat krijg je bijna nergens voor elkaar. Kom alsjeblieft meepraten.’
Uiteindelijk werd de co-creatie groep heel divers met uit elk deel van de wijk een vertegenwoordiging. Om het proces zuiver te houden heeft de projectgroep alleen de co-creatiesessies gefaciliteerd samen met de gemeente en Sweco, maar zelf niet actief deelgenomen. .’

Bewonerssessies

Er werden meerdere avonden georganiseerd waarin bewoners mee konden denken over de voorlopige schets. Elke avond werd de schets een stuk gedetailleerder.
Marijke: ‘Wat ik zelf ook heel sterk vind, is dat juist in die sessies zoveel dingen naar boven kwamen waar misschien een ontwerper of een gemeente niet aan had gedacht. En dat gaat niet over een voetbalkooi links of rechts, maar om bepaalde details die in zo’n wijk zitten.
Wat ik heel gaaf vond in die sessies, is iets waar niemand aan had gedacht: om ook te kijken hoe het ontwerp er ’s nachts uitziet. Dat vond ik zo’n briljante ingeving.’

De keerzijde van succes: lessen voor de toekomst

Naarmate het project concreter werd, ontstond er ook meer weerstand. Sommige bewoners voelden zich overvallen door plannen zoals het schrappen van parkeerplekken. De bewonersgroep kreeg kritiek, terwijl ze juist hadden geprobeerd iedereen te betrekken. Het verschil tussen “niet gehoord worden” en “niet je zin krijgen” werd pijnlijk duidelijk.
De bewonersgroep kijkt met trots terug, maar ook kritisch. Ze leerden dat goede communicatie essentieel is, en dat transparantie en kennis over het proces helpt om vertrouwen te behouden. Ook zagen ze hoe belangrijk het is om vanaf het begin alle groepen in de wijk actief te betrekken – ook als dat moeilijk is.

De herinrichting van de Groene Singel laat zien wat er mogelijk is als bewoners en gemeente samen optrekken. Met lef, betrokkenheid en doorzettingsvermogen ontstond een plan dat niet alleen meer groen brengt, maar ook nieuwe verbindingen in de wijk.

Meer lezen, klik dan hier