Het is een zonnige dag als we Ioana spreken, de initiatiefneemster van de groenblauwe kaart van Amsterdam.
We zitten op gepaste afstand van elkaar tussen de bessenstruiken in de Fruittuin van West; een prachtige groene oase aan de rand van Amsterdam, die zeker de moeite waard is om nog eens te gaan bezoeken (vooral tijdens het oogstseizoen, maar ook erbuiten). Terwijl we genieten van een kopje koffie neemt Ioana ons mee in het proces achter de groenblauwe kaart (en we zien het resultaat)…
Het begon tijdens een wandeling
Tijdens een wandeling in de buitenlucht is het gaan borrelen bij Ioana, die dan inmiddels al ruim 20 jaar Amsterdam haar thuis mag noemen. ‘Het is heerlijk om in de natuur te wandelen en te praten, waarom doen we dat niet vaker tijdens werk? Waarom zoeken we de natuur niet vaker op tijdens kantooruren?’ Deze vragen leidden in eerste instantie tot een idee voor tijdelijke tiny offices in het groen vlakbij de stad.
Door haar interesse in groen en het leven en werken in de stad stuitte ze op Daniel Raven-Ellison. Ook bij hem waren er vragen op komen borrelen: ‘Waarom is een vos in een nationaal park waardevoller dan een vos in een stadspark? Waarom lijken we de natuur in onze steden zo voorbij te lopen?’ Hij ontdekte mooie natuurplekken in Londen door er kilometers te wandelen (563 km totaal!). Door deze plekken online te delen maakte hij mensen hier bewust van. Om deze bewustwording kracht bij te zetten maakte de sociale onderneming Urban Good CIC een groene kaart van Londen, waarop te zien is hoeveel natuur er in de stad te vinden is. Hier bleef het echter niet bij. Een beweging was geboren: National Park Cities, groenere, gezonde en natuurlijkere steden, waarin de lokale biodiversiteit gevierd en geëerd wordt. Een gehele stad als nationaal park, waarvan Londen nu (sinds 2019) de eerste is.
Tastbaar en visueel, dat prikkelt
Ioana kocht de groene kaart van Londen. Het was geen schattig A4’tje, maar een hele vierkante meter kaart. ‘Mijn kinderen gingen er direct mee aan de slag: oprollen, op de grond leggen, erop tekenen.. Het is toch bijzonder wat iets tastbaars en visueels doet met het brein van ons allemaal. Dit moeten we ook in Amsterdam hebben!’ Dacht ze. ‘Er zijn beleidsstukken en groene visies, maar voor de gemiddelde burger is dit niet te lezen. Mensen willen graag geprikkeld worden en zijn visueel ingesteld.’ Zó ontstond het idee van de groene kaart van Amsterdam. Om in de natuur te werken hoéf je geen kantoor in het groen te zetten. Gezonder en meer buiten werken kan ook op andere manieren. ‘Alles wat je nodig hebt is een tafel, wat beschutting van een boom en internet, that’s it.’ Ook als het om onze vrije tijd gaat, hoeven we niet ver te reizen. We kunnen de natuur in en rondom de stad opzoeken en naast groene natuur biedt Amsterdam ook veel mooie waterplekken. We hoeven niet naar een plek buiten de stad, maar kunnen het ook ín de stad vinden, je moet alleen weten waar.
Met de kracht van netwerk en crowdfunding
De tijd was rijp, het onderwerp gezonde natuur en groen in de stad is helemaal hot en leeft ook in de politiek. Ioana ging op zoek naar partners en verzamelde genoeg geld om het project te realiseren. Het was de eerste keer dat ze sprak met beleidsmakers of politici. ‘Mensen helpen je. Via via ben ik er gekomen. Er waren sceptici, die het nut van een papieren kaart niet inzagen, maar ook een hele groep die het enorm steunde, opvallend veel jonge mensen. Zij stelden hun netwerk volledig voor me open’. Door een combinatie van crowdfunding en het enthousiasmeren van overheidsinstanties en maatschappelijke groene partners lukte het en werd de groenblauwe kaart van Amsterdam, met de naam Urban Nature Amsterdam, werkelijkheid.
De kaart; een ode aan de stad
De kaart laat zien hoeveel natuur er in en rondom Amsterdam is, maar bevat ook twee calls to action.
Ga naar buiten en geniet van de natuur in je buurt, het is zo gezond voor ons en zo dichtbij te vinden.
Vergroen een vierkante meter, want als iedereen in de stad 1 vierkante meter (de grootte van de kaart) zou vergroenen, dan is de stad zoveel honderdduizenden vierkante meters natuurlijker!
Of je er nu woont, werkt, studeert of op bezoek bent, de kaart biedt je een nieuw perspectief op Amsterdam en is echt een ode aan de stad. Er staat heel veel verrassende informatie op. Weet jij bijvoorbeeld hoeveel verschillende dier- en plantensoorten er in Amsterdam leven? Of dat er een boom is die iconisch is voor de stad en welke dat is?
Bij de kaart zit een handige oplegger waarmee je precies kunt zien hoeveel natuur er in een cirkel van 15 of 50 minuten wandelen vanaf een door jou gekozen plek in de stad te vinden is. Zo kun je ontdekken welk groen of blauw zich er op loopafstand van bijvoorbeeld jouw huis of kantoor bevindt, buiten dat parkje waar je altijd de hond uitlaat, of waar je vanachter je bureau op uitkijkt.
3 Tips voor mensen met nét zulke goede ideeën
Als we Ioana vragen wat ze na dit proces doorlopen te hebben zou willen meegeven aan anderen met een idee, geeft ze deze 3 goede tips:
‘Doe je werk serieus, maar neem jezelf niet te serieus. Doe je best om iets moois neer te zetten, maar het is ook niet erg als iets een keer niet lukt. Houd het simpel en leg jezelf niet teveel druk en regels op.’
‘Zet je talenten in en doe niet wat niet bij je past, er zijn genoeg mensen waarbij het wel past. Zo sta ik niet graag op een podium, maar heb ik mensen om me heen die er als een vis in het water op zijn. Door hulp van elkaar en ieder in zijn kracht te zetten kom je het verst.’
‘Be true to your values. Bij een van de eerste gesprekken voor het werven van partners kon ik niet goed uitleggen waarom ik deze kaart wilde maken, ik had geen powerpoint voorbereid of Excell klaar met gegevens, toch geloofde de man tegenover me in mijn idee. Het is bijzonder hoe mensen je aanvoelen en daarop reageren. Als je oprecht bent en gelooft in je idee, dan geloven mensen ook in jou.’
Nog meer kaarten
De groene kaart van Amsterdam is eigenlijk nog maar net af en er is al een tweede kaart onderweg. Net als Amsterdam is namelijk ook Breda veel bezig met vergroenen. And they are next! De gemeente heeft de ambitie om de eerste stad in een Park van Nederland te worden en maakt ook plannen samen met de National Park City Foundation. Breda heeft straks om te beginnen een groene kaart waarop je precies kunt vinden waar in de stad zich de meeste natuur bevindt.
Als je Ioana vraagt of er nog meer kaarten volgen antwoordt ze: ‘Een vernieuwde tweede druk van #UrbanNatureAmsterdam of een kaart voor een derde of vierde stad zou leuk zijn. Het zou ook leuk zijn om in opdracht van een bedrijf of partij zo’n kaart te maken; misschien eentje die inzoomt op een kleiner gebied in de stad zoals de Zuidas. Een ‘special edition’ voor iedereen die daar woont en werkt.’ Echter is ze zelf geen kaartenmaker van beroep. Ze vindt het leuk om een verhaal te vertellen en mensen in beweging te brengen. Ze hoopt dan ook dat mensen het oppakken en vooral zelf ook aan de slag gaan. ‘Het hoeft niet moeilijk te zijn, het is gewoon een kwestie van doen.’
Nieuwsgierig geworden?
Er zijn nog kaarten van Amsterdam beschikbaar. Bestel jouw kaart in de UrbanNature webshop of kijk op de site van naturedesks.