Groene gezonde leefomgeving – tuurlijk

 

Iedereen wil een groene gezonde leefomgeving ….. en als je het niet wil, wil je brein het onbewust toch (blijkt uit onderzoek).

Groen doet ons goed. Die prachtige natuur- en stiltegebieden in Noord-Holland liggen klaar om erin te ontspannen. Een hoop mensen maken daar ook gebruik van. Daarnaast noemen Noord-Hollanders een groene gezonde leefomgeving in de top van de wensen voor de Omgevingsvisie. Dat is niet voor niets. Je hebt een dagelijkse dosis groen nodig. En in lijn met oosterse wijsheid: als je daar geen tijd voor hebt, een dubbele dosis. Als je het echt goed wilt doen ga je er regelmatig ook langer op uit, zogenaamd “bosbaden”, bewust met al je zintuigen van de natuur genieten, dat in Japan wordt gedaan. Een uur in een bos levert in bepaalde gevallen zelfs wekenlang een betere weerstand op, bleek uit Japans onderzoek.

Maar hoe breng je nu juist dié mensen naar het groen die dat niet uit zichzelf doen? Hoe zorgen we dat die mensen die dat nodig hebben hun “groen op recept” krijgen? Hoogleraar Agnes van de Berg noemde dit ”Groen naar de mensen brengen en mensen naar het groen”. Op een Groen Kapitaal Kenniscafé in 2016 daagde zij ons hiermee uit om een netwerk Groene gezonde leefomgeving in Noord-Holland te beginnen. Tuurlijk een groene gezonde leefomgeving dat willen we allemaal, maar hoe dan? Om te beginnen brachten we “groene” mensen uit de natuurwereld in gesprek met “witte” mensen uit zorg en welzijn. We keken samen naar wat deze partijen echt willen. Soms blijkt dat we elkaars taal (nog) niet verstaan. Maar als dat wel lukt, dan ontstaan er mooie dingen.

Concreet aan de slag – al doende leert men

In het netwerk bloeiden voorbeelden als Gezond Natuur Wandelen en Beter in het Groen (mensen naar het groen), Gezonde buurten en Park om de hoek (groen naar de mensen).

Hoe krijg je mensen letterlijk en figuurlijk in beweging? De ervaring leert dat het laagdrempelige concept van Gezond natuur wandelen werkt. Al doende wordt het ook aangepast, wil een deel van de groep wat harder lopen en een deel rustiger, dan splits je op. Hebben mensen vertrouwen opgebouwd dan gaan ze er soms ook zelf op uit, ook verder weg van huis naar natuurgebieden. Wel blijkt dat elke groep, elke locatie en elke vrijwillige begeleider ook weer net even anders is, ook dat vraagt (kleine) aanpassing in het concept.

Via de website Beter in het Groen kun je vinden welk groen zorgaanbod er in de buurt is. Denk aan natuurcoaches en diverse vormen van bewegen in het groen. Onderling vinden deze – vaak pionierende – aanbieders elkaar zo ook. Mooie eerste stap dat het aanbod nu vindbaar is, nog een uitdaging om het beter bekend te maken en het aanbod (overal voor elk wat wils) te verbreden. Bij Park om de hoek en Gezonde buurten blijkt dat mensen (en vooral ook kinderen!) ideeën genoeg hebben voor hun groene gezonde leefomgeving. Er is alleen wat hulp nodig om de dromen echt te realiseren en dat is telkens maatwerk.

Trots op resultaten – hoe nu verder

Het netwerk GGL is nu twee jaar op weg. Trots op de resultaten en ook hoe het langzaam breder wordt opgepakt. Langzaam? Ja, het heeft tijd nodig, terwijl we zo graag vooruit willen!
Rutger de Graaf, innovatiemanager van zorgcentrum Pennemes en IVN en mede inspirator in het netwerk, houdt ons in een bijeenkomst op 3 juli 2018 een spiegel voor. Pennemes was de eerste echte koploper “Groen, grijs en gelukkig”, waarbij groene innovaties in de zorginstelling werden uitgetest. Er is voorzichtig begonnen, maar er lopen momenteel al 24 innovatietrajecten met onderzoek of ze effectief zijn. Denk aan luchtzuiverende plantenwanden maar zeer zeker ook de succesvolle knuffelkippen. Eerst waren andere zorginstellingen niet enthousiast te krijgen. Nu zijn er al 100. Gek genoeg worden al die groene innovaties niet vanzelfsprekend als innovaties gezien, want bij innovatie denkt men al snel aan technologische oplossingen als sensoren. We moeten volgens Rutger als netwerk gaan voor “zachte verhalen” (via prachtige praktijkvoorbeelden die laten zien dat het werkt), maar ook “harde cijfers” (overtuigend wetenschappelijk en financieel bewijs).

Op deze bijeenkomst bekijken we ook de daktuin van Pennemes met “dakboer” Jacob Spaander. Een van de groene innovaties voor de bewoners en omwonenden van de zorginstelling. Ook daar leert men al doende. Zo is het op het dak warmer en winderiger dan op de grond. Dat vraagt aanpassing aan de planten. Maar er moet ook rekening worden gehouden met de toch behoorlijk op leeftijd zijnde bezoekers, die het dak – net als de bijen uit de bijenkast – weten te vinden. Het is nu zoeken met parasols en doeken, hoe het aangenamer te krijgen op het dak. Heel even waren er geen konijnen op het dak, daar kwamen zo veel vragen over van de bewoners, dat er nu weer twee “dak-konijnen” zijn.

En zijn er ook “harde cijfers” of “zachte verhalen”? Het mooiste, zegt Jacob, is als je een bewoner ziet glunderen, bijvoorbeeld nadat hij een vlinderkast heeft gemaakt, die nu in de buurtvlindertuin hangt. Dat is met recht “trots en waardig”, waar het in de ouderenzorg om draait. Dat het ook goed is voor de vlinders is dan mooie nevenvangst.

Wil je meer weten over het netwerk, neem dan contact op met Karin van Hoof, contactpersoon vanuit Groen Kapitaal – hoofc@noord-holland.nl –