Het opzetten van een groen initiatief krijg je niet zomaar voor elkaar. Je hebt daar onder andere tijd, kennis, geld en mankracht voor nodig. Die mankracht vinden we vaak in de vorm van vrijwilligers. Mensen zoals jij en ik die aan het werk gaan omdat ze geloven in jouw project, idee of droom. Of omdat ze een bijdrage willen leveren aan een betere wereld, of het heerlijk vinden om samen buiten te werken.

 

Vrijwilligers zijn onmisbaar voor de natuur

In Noord-Holland zijn ruim 11.000 vrijwilligers actief in het groen. 4000 van hen zijn ‘hersteller’; zij zetten zich wekelijks of maandelijks in voor het herstel van de natuur. Nog eens 3000 vrijwilligers helpen eenmaal per jaar een handje mee. Daarnaast zijn er duizenden ‘tellers’ en ‘vertellers’. Zij doen onderzoek naar plant en dier of leiden excursies door natuurgebieden en geven cursussen over beleving van de natuur. Gezamenlijk verzetten zij het werk van 500 beroepskrachten (fte). Vandaag, 30 november, opende Petra Schut, directeur IVN samen met John Arkes, sectormanager Groen van de provincie Noord-Holland de Dialoogdag. Speciaal georganiseerd voor de vrijwilliger om hen te bedanken voor het belangrijke werk dat zij leveren.

 

 

We gingen uiteen in 5 groepen en bespraken de onderwerpen;

  1. Basiskwaliteit Natuur
  2. Natuur in Crisis
  3. Natuurmonitoring
  4. Omgevingswet
  5. Bewonersinitiatieven

Hier volgt nog een uitgebreid verslag van.

1. Wat motiveert de Groene vrijwilliger?

Bron: Motivaction, de groene vrijwilliger van de toekomst.

De motivatie van vrijwilligers kun je simpelweg verdelen in vier onderdelen.

Educatie

Iedereen houdt ervan om dingen te leren, toch? Dat is uiteraard niet anders voor de ‘groene’ vrijwilliger. Naast het nuttige werk dat ze doen is het ook wenselijk te zorgen voor een leerprogramma. De Groene Academie kan hierbij heel nuttig zijn. De Groene Academie is een platform waar je vrijwilligersgroepen kunt vinden die in de buurt actief zijn. Dus zowel korte klussen, als vaste vrijwilligersfuncties voor langere tijd. Op hun website staat een grote diversiteit aan aanbod van cursussen, opleidingen en workshops. Veelal gratis en in groepsverband. Hierdoor kun je jouw groep vrijwilligers aan je verbinden en geboeid houden. Er is ook een groep jongere vrijwilligers die het vrijwilligerswerk ziet als een mogelijkheid een stukje werkervaring op te doen. Laat ze ook meedenken over het beleid en geef ze feedback over de resultaten van hun werk tijdens een overleg. In de natuur uiteraard.

Zingeving

Veel mensen zijn zoekende naar zingeving. Zo ook de vrijwilliger. Met een gezonde dosis interesse in natuurthema’s zoals biodiversiteitsbehoud, klimaat en milieu. Ze willen zich inzetten voor de natuur in hun eigen woonomgeving en lekker buiten bezig zijn. Ook het sociale aspect van verbinding maken met elkaar en de natuur speelt hierbij een rol. Het gevoel iets bij te dragen aan een beter leefklimaat zorgt voor positiviteit vanwege het oplossende karakter en de hands-on aanpak. Direct resultaat zien. Iets dat vooral de jeugdige vrijwilliger prettig vindt. Naast zingeving is het bijdragen aan de kwaliteit van de Noord-Hollandse natuur en dit overbrengen aan anderen natuurlijk ook een belangrijk aspect.

Samenwerking

Het is belangrijk om een gedeeld verantwoordelijkheidgevoel te creëren binnen jouw initiatief. Dat begint bij betrekken van ‘jouw’ vrijwilligers bij jouw idee. Maak ze deelgenoot en vraag naar hun inzichten en ideeën. Betrek vrijwilligers in een vroeg stadium, bijvoorbeeld door te vragen hoe zij de toekomst van het initiatief zien, of wat zij zelf graag zouden willen doen. Door die ruimte te geven en hun input en knowhow te gebruiken zorg je voor een gevoel van gezamenlijk eigenaarschap, wat heel belangrijk is voor de lange termijn binding aan jouw initiatief.

Binding met natuur

Veel vrijwilligers ervaren een grote verbondenheid met de natuur. Niet voor niets dat Jolanda Maas haar onderzoek onomstotelijk bewijst dat de aanwezigheid in het groen helend werkt. Het laat zien dat groen kan bijdragen aan een betere nachtrust, het verminderen van stress, het verbeteren van de stemming en concentratie, het algehele geluksgevoel en een vermindering van bijvoorbeeld symptomen van ADHD. Een andere groep vindt het vanwege het fysieke aspect, het wandelen en de energie die dit oplevert.

2. Hoe bereik je de vrijwilliger?

Allereerst zul je je moeten onderdompelen in de wereld van de vrijwilliger. Wie zijn ze, wat doen ze en waarom doen ze wat ze doen? Verplaats jezelf in hun motivatie en leg dit naast de behoeftes die je zelf als organisatie of individu hebt. Pas hierop je werk aan, maar ook de taal die je spreekt. Weet je waar ze zich bevinden? Ga daar dan naar toe, online of offline. En vraag uit wat ze nodig hebben en wat ervoor nodig is om ze in beweging te krijgen. Grofweg zijn er drie groepen die zich allemaal in een andere levensfase bevinden, maar best graag iets willen doen. Het verschilt per doelgroep wat, wanneer, waar en hoe vaak.

  • Jongeren
  • Volwassenen
  • Post-pensioen

Door je in te lezen en leven in de verschillende groepen en te achterhalen wat ze beweegt kun je je zoektocht kaderen. Een enorm goed voorbeeld is de infographic van Motivaction, de Groene Vrijwilligers van de Toekomst. Hierin wordt uiteengezet wat er omgaat in het hoofd van de verschillende doelgroepen, en waar ze zich bevinden en dus hoe je ze kunt bereiken. Bottomline, begin in je eigen leefomgeving, vraag vrienden, collega’s en gebruik apps al Next Door om een begin te maken met het werven. Je kunt je ook aansluiten bij de vele vrijwilligersgroepen die er al zijn.

3. Hoe werf je de groene vrijwilliger?

We hielden onlangs een interview met ‘vergroener’ Ted van der Bruggen die in zijn wijk, Risdam-Noord, meerdere geslaagde initiatieven heeft opgezet. Belangrijk voor het slagen van initiatieven is het werven van vrijwilligers, ambassadeurs en het enthousiasmeren van buurtbewoners. De ervaring in Risdam-Noord leert dat een aantal stappen zorgen voor voldoende én goede vrijwilligers. Een stukje uit dit interview;

  • Laat met een campagne van maanden zien dat het vrijwilligerswerk heel positief is.
  • Zet hierbij alle media in, van buurtapp en nieuwsbrieven tot lokale krantjes.
  • Breng in kaart wat voor vrijwilligers je nodig hebt. Zet op die vacaturelijst welke competenties gewenst zijn.
  • Vraag niet of iemand tijd heeft (dat heeft niemand) maar vertel vanwege welke competenties je juist die persoon vraagt.
  • Vraag aanvankelijk om de groep met een kleine taak te helpen.
  • Benader de potentiële vrijwilliger persoonlijk. Stuur geen e-mail en doe geen algemene oproep maar stap goed voorbereid op de geschikte kandidaat af. Er wordt dus een match gemaakt tussen de behoefte van de groep en de kennis/kunde van de potentiële vrijwilliger.
  • Na het werven is het belangrijk om de nieuwe vrijwilliger te begeleiden bij de taak.
  • Maak iedere activiteit leuk! Houd het vrijblijvend, maak het klein en zorg voor koffie, koek en gezelligheid.
  • Besef dat de andere vrijwilligers de beste ambassadeurs zijn.

4. Hoe behoud je de vrijwilliger?

Interesse tonen, feedback geven en vragen. Wat gebeurt er met de resultaten van de vrijwilligers? Waarom planten we juist deze bomen wel en anderen niet etc. Samenwerking tussen organisaties is belangrijk (niet strijden om de vrijwilliger). Maak gebruik van elkaar en bundel de krachten. Zorg voor materiaal en blijf dicht bij hun motivatie. Zet ze regelmatig in het zonnetje. Een voorbeeld is de Nationale Dag van de Vrijwilliger of NLDoet, maar ook de Dialoogdag die ieder jaar georganiseerd wordt. Een dag waar de vrijwilliger in het zonnetje gezet en bedankt wordt voor hun nuttige bijdrage. Ook het Betrekken bij Groen fonds, een bijdrage van de provincie Noord-Holland bestaat om vrijwilligers te voorzien van hulp.

Ook als je weinig natuurkennis hebt en niet de handen uit de mouwen wilt steken, maar wel andere vaardigheden hebt kun je veel betekenen voor de Noord-Hollandse natuur: als coördinator, gastheer/vrouw in een natuurgebied of bezoekerscentrum of als PR-vrijwilliger bij de magazines, nieuwsbrieven etc.

Wat vindt je online over vrijwilligers?