John Huiberts is bloembollenkweker in Sint Maartensbrug. In februari 2013 begon hij met duurzame bloembollenteelt. “Het was ons in de afgelopen jaren duidelijk geworden dat niet alle ziektes en plagen met chemische middelen bestreden kunnen worden. Ziektes bleven steeds weer de kop opsteken. Het werd tijd voor een andere kijk op de bollenteelt.”

De bloembollenkwekerij is al een tijdje in de familie. Sinds zijn 18e werkte John al volop mee in het bedrijf van zijn ouders en nam zo langzaam de leiding over. Vanaf 1997 hebben John en zijn vrouw het bedrijf volledig overgenomen. Ook al ziet het ernaar uit dat er in het bloembollenbedrijf geen opvolger is, toch vindt John het belangrijk om een stap te zetten naar een teelt zonder nadelige effecten voor de bodem en het milieu. Hij wil een mooi en gezond bedrijf achterlaten, niet alleen voor een volgende eigenaar, maar ook om een gezonde wereld door te geven. Een belangrijke reden voor hem om in 2013 over te gaan op de duurzame bloembollenteelt. “Ons nieuwe uitgangspunt is dat de bodem waar onze bloembollen in groeien gezond moet zijn. Om dit te bereiken is het belangrijk om niet te verstoren wat de natuur opbouwt.”

Het belang van de bodem

De verschillende lagen van de bodem hebben ieder hun eigen bodemleven dat bestaat uit o.a. wormen en micro-organismen. Als het land geploegd wordt, worden de bodemlagen omgekeerd. Het nuttige bodemleven van de bovenlaag wordt onderop gewerkt en de bodembiologie van de benedenlaag komt naar boven. Zo worden ze allebei vernietigd. Om de lagen intact te houden is John gaan werken met niet-kerende grondbewerking, iets dat in de akkerbouw al langer in opkomst is. Bij deze methode wordt de grond ondiep losgewerkt om het bodemleven niet te verstoren.

Zo behoud je de gezonde bodemstructuur die ontstaat door de processen van de levende biomassa in de grond. “We proberen de grond het hele jaar bedekt te houden. Een ruime vruchtwisseling is belangrijk. Dit wordt bereikt door jaarlijks van teelt te wisselen en door regelmatig het land rust te geven door middel van groenbemesters. Wij zaaien dan meerdere soorten groenbemesters door elkaar, bijvoorbeeld haver, erwten, klaver, vlas en kool. Deze teelt is niet bedoelt om te oogsten, maar om de bodem te versterken. Alle soorten hebben een andere helende werking op de bodem.

Het is net alsof je naar de dokter gaat

Sinds de oorlog werd er altijd met stikstof en fosfaat gemest. John bemest nu volgens de Albrecht-methode. Dit is een methode waarbij onder andere wordt uitgegaan van een betere calcium- magnesiumverhouding en aanvulling van spoorelementen. De bodem wordt hierdoor beter, doordat het organische stofgehalte wordt verhoogd, en zo ook de ziekteweerbaarheid van de grond en de bollen. Doordat je niet hoeft te bestrijden, heb je meer humus in de grond. Als je meer humus hebt, hoef je minder te beregenen en heb je een betere beworteling. Door minder chemie en meer humus worden de omliggende sloten ook schoner. Ook houd je het nitraatgehalte in het grondwater laag doordat je minder stikstof gebruikt, waardoor je weer minder last hebt van luizen. Kortom deze manier van werken is beter voor de bodem, het milieu en de portemonnee. “Eerst waren we alleen maar aan het bestrijden. Het is net of je naar de dokter gaat, waar je altijd met een pilletje thuiskomt. Zo werden wij ook altijd voorgelicht door de handel. Dat wilden we veranderen door zelf meer kennis te hebben van de bodem en het bodemleven.”

Minder opbrengst, maar ook minder kosten

De eerste jaren is het biologisch telen erg onzeker, maar John maakt zich daar niet zo druk om. “Het is moeilijk om te blijven voldoen aan de vraag van de groothandel naar zoveel mogelijk bollen voor een zo laag mogelijke prijs. Zeker als je biologische bollen teelt.” John zoekt het nu dan ook bij een nieuwe doelgroep. “We moeten meer op zoek naar rechtstreekse klanten die er écht iets om geven. Klanten die er de meerwaarde van inzien dat een bloembol biologisch wordt geteeld. Hij heeft er vertrouwen in dat het goed komt. De grond is nu veel gezonder. “We hebben nu wat minder opbrengst, maar daar tegenover staat ook dat we minder verbruiken.
Afgelopen jaar hebben we 10.000 liter minder dieselolie verbruikt met de trekkers doordat we drie werkgangen minder hoeven te doen. Zolang dat verschil er onderaan de streep is, is het prima. Op termijn is het dus niet duurder om biologisch te telen, want je laat de grond zijn werk doen. Er wordt niet meer geploegd, en er is minimale grondbewerking. Er zijn veel minder ziektes, waardoor je minder hoeft weg te gooien.

Samenwerking met natuurgebied

We planten onze bollen met een speciale plantmachine. Deze tilt de zode op, verspreidt de bollen eronder en legt de zode weer terug. De bollen zitten nu in de grond en de actief groeiende groenbemester kan doorgaan met zijn heilzame werking op de grond. En een bijkomend voordeel is dat de groenbemester een dekentje tegen de vorst vormt en het strodekken achterwege gelaten kan worden. Huiberts pacht een grasperceel van een natuurgebied in de buurt. Uit het natuurhooi dat zeer veel kruiden bevat, worden door middel van een speciale procedure de mineralen en eiwitten gehaald. Dit is een van de vele grondstoffen van bladvoedingsmiddel VitaLeaves dat door John wordt gebruikt.

Kennisuitwisseling

John is ook actief lid van de NLG Holland Binnen deze coöperatie willen de leden kennis uitwisselen over duurzame bloembollenteelt. Er is een samenwerking met Proeftuin Zwaagdijk, die met subsidie onderzoek doet naar de mogelijkheden voor duurzamere teelt. “Als een grotere groep bloembollenkwekers bewuster omgaat met chemische middelen, heeft dit een groter positief effect dan dat één kweker helemaal geen chemische bestrijdingsmiddelen meer gebruikt. Ik hoop eigenlijk dat er 10 à 20 kwekers over gaan, of eigenlijk gewoon allemaal. Het helpt gewoon meer als de hele sector minder dan 50% bestrijdingsmiddelen gaat gebruiken, en niet dat alleen ik niets meer gebruik. Als je een paar collega’s hebt, dan kun je elkaar versterken en ook meerdere soorten gaan produceren. Wellicht kunnen we dan samen grote retailers zoals de IKEA of Albert Heijn gaan voorzien.”

Het eerste jaar ga je gewoon minder oogsten

Biologisch telen brengt veel voordelen met zich mee, maar het is voor veel bedrijven toch een grote hobbel om over te stappen. “Het eerste jaar ga je gewoon minder oogsten, je gaat de onzekerheid in. Normaal had je een probleem en dan belde je op, je kreeg een spraytje, je spoot dit op je planten en ging naar bed. De volgende dag was het opgelost.”
John heeft een aantal goede adviseurs om zich heen, toch moet hij ook veel zelf uitzoeken, maar dat maakt het vak voor hem spannender en leuker.

“Het is een kwestie van luisteren, leren, overwegen en uiteindelijk je eigen keuzes maken”.

John Huiberts – duurzame bollenkweker

Aanmelding Kenniscafé Biologische Bloembollen

[AGENDA] Kenniscafé inkoop duurzame bollen 3/10 12.00 – 17.00 Hart Haarlem, Kleine Houtweg 18, Haarlem (achter provinciekantoor op het Houtplein) i.s.m Natural Living and Growth organiseren wij een kenniscafé over de inkoop van bollen.