In samenwerking met verschillende partijen (collectieven, melkveehouders, waterschappers, LTO-projecten, adviseurs en onderzoekers) is in 2017 een kringlooppakket ontwikkeld.
Het kringlooppakket bestaat uit een vijftal ‘altijd goed’ maatregelen en een vrij groot aantal flexibel te kiezen maatregelen. Om deel te mogen nemen aan het kringlooppakket moeten er, naar keuze, vier van de vijf ‘altijd goed’ maatregelen worden uitgevoerd. De flexibel te kiezen maatregelen zijn gerelateerd aan bemesting, bodem en gewasmanagement. De deelnemer geeft aan het begin van het jaar aan welke maatregel hij/zij gaat uitvoeren en met welke intensiteit. Hier zijn punten aan verbonden die gestaffeld zijn gekoppeld aan een vergoeding per hectare. Het pakket, en de daarbij horende maatregelen geldt voor het gehele bedrijf. Dit om afwenteling te voorkomen. De flexibiliteit om zelf te kiezen resulteert in een maatwerk pakket per bedrijf.
De vijf ‘altijd goed’ maatregelen, waarvan er naar keuze vier moeten worden uitgevoerd om deel te mogen nemen aan het pakket zijn:
- Het hebben van/zorgen voor een optimale bodem pH,
- Precies bemesten wat betreft plaatsing kunstmest door gebruik te maken van een kantstrooier,
- Precies bemesten wat betreft timing kunstmestgift door gebruik te maken van een app die de optimale datum geeft op basis van o.a. temperatuur, zonnestraling en neerslag,
- Een bemestingsvrije-zone langs alle sloten van 1 meter, en
- Beperkt grasland vernieuwen /scheuren waarbij de grond zwart komt te liggen.
In de pilot is met 10 deelnemers in het gebied van Water, Land en Dijken en bij 10 deelnemers in het gebied van Rijn, Vecht en Venen het kringlooppakket getoetst en uitgewerkt op basis van Draagvlak – Uitvoerbaarheid – Controleerbaarheid – Effectiviteit (DUCE).
Het pakket heeft tot doel de agrarisch ondernemer te motiveren een extra stap te zetten met kringlooplandbouw; benutting van nutriënten en organische stof binnen het bedrijf verhogen, bodemkwaliteit te verbeteren en verliezen te voorkomen. Dit is gelukt; op bijna 1000 ha zijn 20 agrarische ondernemers aan de slag gegaan met het pakket en hebben voor gemiddeld 24 punten per bedrijf aan maatregelen uitgevoerd.
Op basis van de uitvoering, controle en evaluatie van het kringlooppakket kunnen de volgende conclusies worden getrokken:
–Draagvlak. Een pakket met vaste en flexibel te kiezen maatregelen wordt door agrarische deelnemers (melkveehouders in het veenweidegebied) gewaardeerd;
–Uitvoerbaarheid. Het pakket werd als motiverend ervaren, en de deelnemers hebben een stap verder gedaan dan ‘normaal’ met maatregelen die bijdragen aan de mineralenbenutting op het bedrijf en emissies naar het watersysteem verlagen of voorkomen;
–Controleerbaarheid. Het pakket is voor een collectief alleen werkbaar als administratie, borging en controles strak zijn georganiseerd en zaken als controleformulieren, planning, kaartjes, informatie, ICT-tools voor deelnemers voor meldingen en afwijkingen beschikbaar zijn. De controleerbaarheid is afhankelijk van het aantal flexibel te kiezen maatregelen en het aantal maatregelen dat sterk afhankelijk is van het weer, zoals maatregelen die ingrijpen op timing; – De twee deelnemende collectieven hebben een duidelijk verschillende aanpak wat betreft organisatie en controles en samenwerken in een project levert waardevolle inzichten op voor deze, relatief jonge, organisaties;
–Effectiviteit. De effectiviteit van het pakket wordt verhoogd door gedurende het groeiseizoen met de deelnemers actief te communiceren over maatregelen en gerelateerde zaken;
Lees hier het hele rapport van NMI
Lees hier de flyer over het kringlooppakket
Tekst: Overgenomen uit rapport en flyer.
Auteurs:
-
Debby van Rotterdam (Nutriënten Management Instituut)
-
Wim Honkoop (PPP-Agro)
-
José van Miltenburg (in naam van Agrarisch collectief Rijn, Vecht en Venen)
-
Annemarie Koelemeijer (Agrarisch collectief Water, Land en dijken)