Het belang van de marter

Marters zijn een van de kleinste roofdieren in Europa, maar ze zijn niet te onderschatten. Hun langwerpige, atletische lichaam zorgt ervoor dat ze razendsnel van richting kunnen veranderen, en met gemak grotere prooien neer kunnen halen. In het recente nieuws zijn marters niet zo positief in het nieuws gekomen wegens overlast. Echter, deze dieren gaan steeds meer voorkomen in Nederland. Leer hier over hoe de marter niet voor overlast zal zorgen door hem de ruimte te geven in jouw huis en tuin.

Wat voor marters zijn er?

In Nederland leven voornamelijk vijf verschillende martersoorten. De wezel, de hermelijn, de bunzing, de steenmarter, en de boommarter. Deze verschillende soorten leven en jagen op verschillende manieren en in verschillende soorten landschappen. Zo leeft een boommarter in erg bosrijke gebieden, terwijl de wezel een voorkeur heeft voor open landschappen met lagere begroeiing. De meeste van deze soorten komen niet tot zeer weinig voor in de stad. Er zijn echter twee soorten die met regelmaat gebruik maken van onze bebouwde omgevingen; de steenmarter en de bunzing. De bunzing is een regelmatige bezoeker van onze dorpen en buitenwijken. De steenmarter is een echte stadsbewoner.

Hoe en waar leeft de bunzing?

De bunzing kijkt heel anders naar onze leefgebieden. Hij is dol op kleinschalige landschappen met verschillende elementen als houtwallen, sloten en overhangende vegetatie. Een ruime achtertuin in een woonwijk is hier het perfecte voorbeeld van. De bunzing is een nachtdier, hij gaat dan ook ’s nachts rondom zijn verblijfplaats op zoek naar holen, nissen of holtes. Door middel van verrassing vangt hij zijn prooi. Zijn voedsel bestaat voornamelijk uit dierlijk voedsel, zoals hazen, konijnen, muizen, ratten, mollen, vogels en hun eieren, reptielen, en soms insecten. Ze kunnen ook wel eens fruit eten zoals bessen of vogelkers. Soms maken ze voedselvoorraden in hun verblijfplaats. Hun verblijfplaatsen zijn vaak oude holen van bijvoorbeeld konijnen, mollen, vossen of dassen, maar soms ook onder houtmijten, in holle bomen, onder de wortels, of onder steenhopen. Een paar produceert ongeveer 4 tot 10 jongen per jaar, die na drie maanden zelfstandig kunnen leven. In het wild kunnen bunzingen kunnen 5 tot 6 jaar oud worden, maar deze leeftijd redden de meeste niet.

Hoe en waar leeft de steenmarter?

Ook de steenmarter ziet onze stad heel anders dan dat wij dat doen. Zoals de naam al doet vermoeden leeft de steenmarter in steenrijke gebieden. En zo ziet dit beestje onze stad dan ook. Hier gaan ze van park tot achtertuin en leggen ’s nachts soms wel 15 kilometer af, ook al is 5 kilometer gebruikelijker. Ze hebben het formaat van een huiskat en zijn minstens net zo behendig. Ze bewegen galopperend voort, maken sprongen van anderhalve meter en kunnen heel goed klimmen. Zwemmen kunnen ze ook goed, maar dit vermijden ze liever. In de nacht gaan ze op jacht, en hebben dan ook een veelzijdig dieet, bestaande uit zowel dierlijk als plantaardig voedsel. Ze eten onder andere egels, vogels, ratten, jonge konijnen, muizen, eieren, kever, kikkers en regenwormen. Van juli tot december eten ze ook veel vruchten en bessen. In de buurt van hun schuilplaats zijn vaak voedselvoorraden te vinden. In een territorium hebben steenmarters soms wel tientallen schuilplaatsen. Dit zijn bijvoorbeeld boomholtes, takkenhopen, dichte struwelen, zolders of kruipruimtes. Maar ook in spouwmuren of ruimtes onder de dakbedekking kunnen ze zitten, aangezien ze al door een opening van 5-6 cm kunnen kruipen. Een paar krijgt 1 tot 4 jongen per jaar, die ook na drie maanden zelfstandig kunnen leven. Steenmarters kunnen ruim 10 jaar oud worden.

Waar hebben de bunzing en de steenmarter last van?

Over het algemeen zijn de martersoorten in Nederland verkeerd begrepen en vaak negatief in het nieuws gezet. Dit zorgt er voor dat de marters vaak uit het verhaal van natuurverbetering worden gehouden, maar ze hebben wel zeker hulp nodig. Marters hebben namelijk net als de meeste natuur in Nederland last van verlies aan habitat. De steenmarter heeft bijvoorbeeld een groot leefgebied, maar die krijgt hier steeds minder ruimte voor. Ook door de manier van natuuronderhoud en tuinonderhoud in ons land heeft de marter steeds minder ruimte om te leven. Op dat moment gaan ze voor overlast zorgen, omdat ze op zoek zijn naar deze ruimtes. Hoe dit verbeterd kan worden leest u hieronder. Daarnaast hebben ongelofelijk veel marters last van het Nederlandse verkeer, helemaal als jongen marters op zoek gaan naar hun eigen territorium.

Waarom zouden we de bunzing en de steenmarter helpen?

De reden om deze martersoorten te helpen is iets ingewikkelder dan bij de meeste dieren in deze lijst. Naast het grote voordeel van het eten van ratten en muizen, die niemand in huis en tuin wilt, kan de steenmarter namelijk ook voor overlast zorgen. Zo gaan ze soms in de fundering van huizen zitten en eten ze de isolatielaag weg om een hol te maken. Toch is het wel van belang dat we dit diertje thuis laten voelen in onze steden. Niet alleen zodat ze minder overlast veroorzaken, maar ook omdat ze het ecosysteem binnen de stad in balans houden. De vos is namelijk de enige natuurlijke vijand van de marter, en hij is dus in de stad vaak de “apex predator”, en staat dus boven aan de voedselketen. Dit is belangrijk, omdat jagers als de steenmarter ervoor zorgen dat geen enkel dier de kans krijgt om zich tot een plaag te vormen. Hierdoor blijven alle verschillende soorten dieren en planten in de stad veel meer in balans, wat ook weer gunstig is voor ons, aangezien wij dan niet ons best hoeven te doen om natuur in controle te houden, want dat doet het dan zelf al. Meer willen weten over hoe dit werkt op een grotere schaal? Bekijk de volgende video: https://www.youtube.com/watch?v=ysa5OBhXz-Q

Ruimte maken voor de stedelijke martersoorten.

De beste oplossing voor zowel jou, als de marters is om te accepteren dat de marters er nou eenmaal zijn, en er ook zullen blijven. Omdat het een beschermde diersoort is, zullen de aantallen alleen maar blijven groeien. Dat betekend dat ze ook in de stad veel meer zullen voorkomen. Maar hoe zorg je er nou voor dat je geen last van dit beestje zal hebben? Simpel! Maak er ruimte voor. Marters zijn vooral dol op rustige schuilplaatsen. Maak daarom achterin de tuin gelegenheid hiervoor. Holle bomen of het aanplanten van fruitbomen, heggen, bosjes en struiken creëren deze rustige ruimtes. Daarnaast zijn ze dol grote nestkasten, en zijn er zelf speciale marterverblijven voor in de tuin te koop. Zo voorkom je ook dat de marter niet in de fundering gaat zitten. Zorg daarnaast dat de marter de gelegenheid heeft om de tuin te betreden of verlaten, zet dus geen schutting neer die de grond barricadeert. Als je dit doet is het wel verstandig om ervoor te zorgen dat ze geen toegang hebben tot de voorraadkasten. Als je deze simpele stappen volgt, zul je merken dat als een marter in de wijk komt, hij niet zal zorgen voor overlast in en rond je huis, maar juist zal zorgen voor een gezonder ecosysteem in de buurt. Samenleven met de natuur is niet ingewikkeld, en de marter is een prachtig voorbeeld hiervan. Geef ze ruimte, en ze geven je een gezonde en fijne buurt terug.

Teruglezen

Aflevering 1: De Egel  | Aflevering 2: De Roodborst | Aflevering 3: De Vlinder | Aflevering 4: De Bij | Aflevering 5: De Vleermuis | Aflevering 6: De Huismus | Aflevering 7: De Kerkuil | Aflevering 8: De IJsvogel | Aflevering 9: De Sperwer

Tekst: Floris de Rie, stagiair, diermanagement Leeuwarden

Bronnen:

https://www.zoogdiervereniging.nl/zoogdiersoorten/wezel

https://www.zoogdiervereniging.nl/zoogdiersoorten/hermelijn

https://www.zoogdiervereniging.nl/zoogdiersoorten/bunzing

https://www.zoogdiervereniging.nl/zoogdiersoorten/steenmarter

https://www.zoogdiervereniging.nl/zoogdiersoorten/boommarter