Het belang van de ijsvogel

Woon je langs het water? Dan is de kans groot dat je wel eens een ijsvogel hebt waargenomen. Dit bijna magisch mooie vogeltje is een vaste bewoner van ons land en komt hier bijna overal voor. Ze zijn door hun felblauwe, piepkleine en razendsnelle verschijning een favoriet onder natuurfotografen en vogelliefhebbers. Maar hoe leeft een ijsvogel nou? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat dit vogeltje het goed blijft doen in Nederland?

Waar leeft de ijsvogel?

IJsvogels komen het meeste voor in waterrijke gebieden met voldoende vegetatie eromheen. Zoet, stromend en helder water met een overvloed van takken van bomen en struiken is de favoriete plek van de ijsvogel. Tijdens strenge winters of in andere tijden van voedselnood zijn ze nog wel eens te zien, jagend in stilstaand, brak en zelfs zout water. Ze komen voornamelijk voor bij oevers, plassen, rivieren, meren, moerassen, park en tuin, rietland en ruigte, en vennen. Nestelen doen ze het liefst langs langzaam stromende beekjes, maar soms nestelen ze ook bij stilstaande, visrijke wateren.

Hoe leeft de ijsvogel?

IJsvogels zijn échte jagers. Ze eten het liefst visjes, en vangen er dan ook vaak meerdere op een dag. Daarnaast eten ze ook waterinsecten zoals larven. Ze jagen door op een tak aan de waterkant te zitten en daar te kijken of er in het water iets eetbaars zwemt. Zodra ze iets gespot hebben, duiken ze vanaf de tak het water in, met de vleugels langs hun lijfje. Zodra de vis gevangen is, vliegt de ijsvogel terug naar de tak en slaat het visje hier tegenaan voordat hij het doorslikt. IJsvogels kunnen zich snel voortplanten. Meerdere mengsels per jaar van meestal 6 tot 7 eieren zorgt ervoor dat de ijsvogel snel terug kan slaan na een strenge winter.

Wat heeft de ijsvogel nodig?

Belangrijk voor de ijsvogel is de aanwezigheid van een helder, stromend water waar voldoende leven in zit. Omdat het zowel visjes als insecten eten, zijn veel wateren geschikt. Naast deze wateren zijn voldoende takken nodig, omdat de ijsvogel deze gebruikt om te jagen. Ook zijn omgevallen bomen een goede plek voor ijsvogels. Hier kunnen ze vaak op zitten tijdens het jagen, maar belangrijker, dit is ideaal voor hun nest. Ze broeden hun eieren uit in gaten in de grond, vaak in een steile wand of oever. Hier graven ze een gat van anderhalve meter, licht aflopend zodat de eieren niet eruit vallen. Het is vooral belangrijk dat dit nest niet verstoord wordt.

Hoe kun jij de ijsvogel helpen?

Vooral de mensen bewust maken van de behoeftes van deze mooie vogeltjes. Als je aan de waterkant leeft, zorg er dan voor dat er enkele bomen en/of struiken aan de waterrand staan, waar de ijsvogel gebruik van kan maken tijdens het jagen. Wat je ook zou kunnen doen als je aan de waterkant leeft, is het aanbrengen van een kunstmatig ijsvogelnest. Of een ruimte van je oever maken waar de ijsvogels een nest zouden kunnen maken. Kijk voor meer informatie over het aanleggen van een ijsvogelwand op de ijsvogelhandleiding van de vogelbescherming. Dit vogeltje is één van de meest bijzondere vogelsoorten in de Nederlandse natuur. Met zijn kleine, razendsnelle, felblauwe lichaampje is het een genot om de ijsvogel waar te nemen. Laten we er met zijn allen voor zorgen dat deze speciale diertjes in onze steden blijven bestaan. Is je tuin niet geschikt voor ijsvogels, kijk dan naar andere delen van onze serie over ‘de andere stadbewoners’, en kijk welke dieren wel jouw hulp kunnen gebruiken!

Teruglezen

Aflevering 1: De Egel  | Aflevering 2: De Roodborst | Aflevering 3: De Vlinder | Aflevering 4: De Bij | Aflevering 5: De Vleermuis | Aflevering 6: De Huismus | Aflevering 7: De Kerkuil

Bronnen:

https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/ijsvogel

https://www.natuurmonumenten.nl/dieren/ijsvogel

Tekst: Floris de Rie, fotografie: Rogier Reker