Het belang van de egel
Iedereen kent de egel. Het schattige, stekelige diertje waar iedereen dol op is. Maar wat niet iedereen weet, is dat hij op de Nederlandse Rode Lijst voor beschermde diersoorten staat. Het gaat namelijk niet zo goed met de egel in Nederland. Maar wat kunnen wij doen om hem te helpen, en waarom zouden we dat doen?
Onze Groen Kapitaal stagiair Floris de Rie studeert Diermanagement in Leeuwarden en neemt jullie mee in een serie over ‘de andere stadsbewoners’. De dieren die we soms niet eens waarnemen maar die enorm belangrijk zijn in onze stad. De noodzaak van natuurinclusief bouwen staat in zijn verhaal centraal.
In deze aflevering de egel.
Waar leven deze kleine zoogdieren?
Egels komen eigenlijk in elk landschap voor, dus ook in de stad. Maar ze hebben wel voorkeuren. Tuinen, bosranden, struweel en loofbos, liefst met ondergroei, zijn ze erg gek op. Het zijn nachtdiertjes. Als wij overdag actief zijn slapen egels in hun erg moeilijk te vinden nesten. Deze zitten vaak onder bladeren of stuiken, onder takkenhopen en bosjes, eigenlijk waar wij er dus moeilijk bij kunnen. In de winter gaan ze in winterslaap in een van zulke nestjes.
Waarvan is de egel afhankelijk?
Egels zijn ’s nachts actief. Deze tijd besteden ze voornamelijk jagend op voedsel. Egels zijn bijzonder goede jagers dankzij hun goede gehoor en reuk vermogen. Zo weten ze gemakkelijk veel regenwormen, oorwurmen, slakken, rupsen en kevers te vinden. Ze eten ook eieren, en soms eten ze tot wel 40 huisslakken met huisje op per nacht. Egels bewegen rond in een territorium van 10 tot 40 hectare. Ze zijn verrassend snel en lenig, kruipen makkelijk door kleinen spleten, en in de zomer slapen ze vaak op de kale grond onder een dichte struik, in boomholtes of boomwortels, in konijnenholen en worden zelfs in composthopen gevonden.
Waarom gaat het niet zo goed met de egel?
De egel heeft van nature in Nederland niet al te veel vijanden. Maar wij mensen maken het leven van het beestje behoorlijk moeilijk. Omdat ze opkrullen als er gevaar is, en niet wegrennen, overlijden er veel in het Nederlandse verkeer. Daarnaast zijn ook grasmaaiers een groot gevaar voor de egel, aangezien hij hier ook niet van wegrent. Ook is het verbranden van vegetatie een grote doodsoorzaak en raken ze snel verstrikt in zwerfafval. Egels zijn goede zwemmers, maar in wateren met steile of gladde randen kunnen ze makkelijk verdrinken. Daarnaast eten ze natuurlijk allemaal verschillende bodemdieren, maar als mensen gif in hun tuin gooien om deze diertjes te doden, komt dat uiteindelijk ook in de egel terecht, die hier ook niet tegen kan. Ten slot verdwijnt veel van het gebied waarin de egel leeft, of ze kunnen hun gebied niet bereiken door versperringen in hun routes.
Wat kunnen we doen om de egel te helpen?
Egels zijn dol op uw tuin, en er zijn simpele aanpassingen die u kunt doen om te zorgen dat de egel in uw tuin een thuis vindt. Ten eerste, geef de egels ruimte om te kunnen slapen of zelfs voor hun winterslaap. Zet een aantal struiken of andere bodemvegetatie in je tuin, of nog beter, plaats een egelhuisje. Als je een vijver hebt, plaats dan een plankje in het water zodat de egel makkelijk het water kan verlaten. Koop geen maairobot. Deze zal niet letten of er egels zitten, en de egel kan hier gemakkelijk verwond van raken. Dood ook geen insecten met gif, want dan kan de egel zelf ook overlijden.
Sterker nog, als je egels de ruimte geeft, hoef je ze niet eens meer te doden, want dan doet de egel dat voor je. Laat geen afval op straat slingeren. En als je in je tuin een nestje vindt, hoe schattig het ook is, laat deze met rust. Je hoeft de moederegel niet te helpen met voedsel, aangezien ze dit zelf erg goed kan faciliteren. Daarnaast kunnen egels ook niet zo goed tegen menseneten, zoals melk. En ten slot, laat ruimte onder je schutting of heg voor de egel om van tuin naar tuin te kunnen bewegen. Zo kan hij zijn hele leefgebied af zonder problemen.
Waarom zouden we de egel moeten helpen?
De egel leeft minstens net zo lang in dit land als wij. Ze liepen al rond voordat de mammoeten er waren. Ze zijn een ongelofelijk belangrijke schakel voor het ecosysteem in Nederland. Ze houden bodemvegetatie gezond, woelen de grond om waardoor het bodemleven beter zijn gang kan gaan, en ze zorgen ervoor dat we niet te veel slakken en ander ongedierte hebben. Daarnaast is het een van de weinige echte wilde dieren in Nederland die bijna iedereen kent. En je moet jezelf toch echt de vraag stellen; Zou je willen leven in een land zonder egels?
Bronnen: