Lokale eieren, vlees, groente of fruit met positieve impact op natuur, klimaat en welzijn van mens & dier? Dat kan bij Natuurboerderij KipEigen van Eva Vos en Ellen Bosgoed, gelegen midden in de Ster van Loosdrecht. Gebaseerd op het CSA-principe (Community Supported Agriculture)

Eva: ’Ik denk echt dat we als mens moeten zorgen dat de plek waar we zijn beter wordt gemaakt door ons. We hebben de kennis en de kunde én de techniek om dingen te doen die goed zijn voor de natuur.’

Kleinschalig en regeneratief

Op het stuk grond dat Eva pacht gebeurt veel. Er lopen hennetjes rond tussen de boomgaard, er is een moestuin, een voedselbos, een vogelbos en een fruitboomgaard. Een kleine kudde schapen beheert de veenweides. Eva: ‘Wij werken kleinschalig en met niet-kerende grondbewerking. KipEigen werkt mét de natuur samen en alles gaat dus met de hand. Dat kan dus ook alleen maar als je kleinschalig werkt. (red. het verplaatsen de kippen en hun huisvesting gaat met de hand, zonder fossiele brandstof.)

’Er zijn ook stukken waar we niks doen, waar we de natuur ongerept laten. Het vogelbos is daar een voorbeeld van. Ik denk dat we juist die diversiteit in het landschap nodig hebben. We hebben ook een poel aangelegd voor padden en amfibieën, die we af en toe wél vrij moeten houden zodat het niet helemaal dichtgroeit en niet meer op kan warmen.’

Natuurlijke plaagbestrijding

Eva: ‘Het is het belangrijkste dat we habitat hebben voor de vogels, amfibieën , insecten en al het andere (bodem)leven, want die helpen ons weer met plaagbestrijding. Wanneer we daar geen habitat voor zouden hebben, dan kom je met een armer ecosysteem te zitten, met dus minder diversiteit en minder veerkracht.

Boeren zeggen soms:’ We kunnen toch niet zomaar pesticiden weglaten?’ Dat is ook zo. In een gangbaar intensief systeem kun je dat ook niet van de een op andere dag doen, want dan stort je hele systeem in. Ik denk dat de hele landbouw anders ingericht zou moeten worden zodat er meer weerbaarheid ontstaat en het ecosysteem levend wordt. De insecten en de vogels gaan je rupsen en luizen te lijf en dan hoef je dus geen middelen te gebruiken. Het werkt dan gewoon op natuurlijke basis. Ik zie het in de toekomst voor me dat we heel veel boerderijen zoals deze hebben, overal door het land heen en dat er om elke stad of dorp een lint van regeneratieve boerderijen ligt, die verweven zijn met de natuur. Het is niet ruimte voor de natuur óf ruimte voor landbouw, het is dooraderd’

Ik kom uit een stadsnest waar elke dag kiloknallers op het bord lagen.

Het bewandelde pad van Eva

Ik kom uit een stadsnest waar elke dag kiloknallers op het bord lagen. Als kind had ik wel altijd de wens boerin te willen worden, of dierenarts. Tijdens de middelbare school twijfelde ik tussen Diergeneeskunde en Dierwetenschappen. Dat is uiteindelijk Dierwetenschappen geworden omdat ik niet alleen met zieke dieren wilde werken, maar juist die ziektes wilde voorkomen. Natuurlijk gedrag, dierenwelzijn, huisvesting, het doet er allemaal toe. Tijdens mijn studie merkte ik dat het heel erg ging over intensieve veeteelt. Als het ging over duurzaamheid ging het over hoe je nóg meer eieren uit kippen kunt halen met nóg minder voerinput. Mijn omslag naar regeneratief kwam na een excursie bij een gangbare varkensboer. Als daar mijn spekjes vandaan komen, dan laat ik ze liever staan. Ik werd hierdoor tijdelijk vegetariër, omdat ‘goed’ vlees te duur was als student.

 

 

Gedurende mijn studie heb ik bij de Universiteit van Wageningen ook veel vakken gevolgd over Organic Agriculture. Het gaat om de connectie van het dier met de natuurlijk omgeving, een agro-ecosysteem dus, waar je de soorten zo kiest dat er óók voedsel voor mensen uit voortkomt. Dat kan alleen maar in een systeem dat in balans is. Dan tackle je gelijk alle problemen zoals stikstof, klimaat, biodiversiteit, dierenwelzijn, water en bodemkwaliteit. We moeten langere termijn gaan leren denken.

Ik was eigenlijk helemaal niet van plan om te gaan ondernemen, wilde solliciteren bij het Louis Bolkinstituut, maar ik kreeg de kans om een stuk grond te pachten. Dat was een kans die ik niet kon laten liggen. Het verkrijgen van grond is ontzettend moeilijk. Ik werd dus toch boerin.

 

Leerlessen

Eva:’ Ik heb wel een paar keer gedacht ik stop ermee, ik steek er alleen maar geld en heel veel moeite in. We hebben bijvoorbeeld in het begin dubbeldoelkippen aangeschaft bij een biologische boerderij. Daar waren heel veel problemen mee, hadden veel ziektes onder de leden die zorgden voor werkweken van 80 uur, ze moesten met de hand gevoed worden. Dat was best wel zwaar, ook omdat ik natuurlijk erg begaan ben met de kippetjes. Gelukkig hebben we dat achter ons kunnen laten en zijn we nu uitgekomen op een sterke dubbeldoelkip. De kostprijs ligt natuurlijk hoger dan een supermarkt dus het zoeken van mensen die de echte prijs willen betalen is zo nu en dan ook een uitdaging. Maar ook alles zelf doen, aan marketing, administratie, 24/7 zorg voor de dieren, alles bij elkaar maakt het soms zwaar. Gelukkig hoef ik het nu niet meer alleen te doen: sinds 2023 is Ellen Bosgoed erbij gekomen, en kunnen we ook wat taken verdelen.

Het is pionieren, dus per definitie tegen de stroom ingaan. Zonder subsidie van de overheid omdat we hier alles anders doen en de regels het niet aankunnen. De overheid mag hier zeker meer in mee gaan bewegen. Helemaal als we als maatschappij willen dat dit de norm gaat worden, en het niet blijft bij een handjevol idealisten zoals wij. Daarmee hebben we dus ook alle tijd en frustratie die erbij hoort, maar we zijn ervan overtuigd dat deze regeneratieve weg de juiste is. Het is geweldig om te zien hoe veerkrachtig de natuur is, om te zien hoe rode lijst soorten hier hun thuis vinden, om te zien hoe de bodem steeds meer leeft…

Dat is voor ons genoeg reden om er mee door te gaan!

 

  • Wil je vrijwilliger worden? Dat kan; https://www.kipeigen.nl/vrijwilliger-worden/
  • Voor cursussen klik je hier: https://www.kipeigen.nl/producten/cursussen-kippen/
  • Excursies voor scholen: https://www.kipeigen.nl/excursies-voor-scholen/
  • Volg hun Instagram pagina hier; https://www.instagram.com/kip.eigen/

 

 

Tekst en fotografie: Rogier Reker